Op mijn vraag of ik haar interview met Nana Mouskouri op mijn site mocht plaatsen, kreeg ik van Petra dit antwoord:

Beste Ignar, Wat een mooi werk! o zo waar! Sowieso brengt muziek ons in een gelijkmatiger stemming waardoor we, denk ik tenminste, veel beter om kunnen gaan (ook de verzorgers!) met zulke zorgtaken. Het gevoel dat je op dat moment, zonder woorden, kunt delen als verzorger en patient is naar mijn idee van onschatbare waarde.

Hier kan ik niets aan toevoegen dit is MuziekGeluk, veel leesplezier met dit bijzonder interview met een vrouw voor wie muziek “leven” is. 

De voorbereiding op het interview dat ik met Nana Mouskouri mocht hebben, was een heerlijke reis door mijn eigen verleden. Het was alsof ik in een tijdmachine gestapt was waarmee ik allerlei belangrijke mijlpalen uit mijn leven passeerde die door de liedjes van Nana muzikaal omlijst zijn.

Ik ben groot geworden met haar onvergetelijke liedjes. Het eerste singeltje “mon enfant” , dat mijn vader gekocht had toen mijn broer in 1970 was geboren, hebben mijn zus en ik grijs gedraaid. En met het “Weisse Rosen aus Athen” was de liefde voor Griekenland en alles wat Grieks was, een feit geworden.

Haar muziek heeft mij gevormd en nu zovele jaren later mocht ik haar, voorafgaand aan het concert dat zij op 27 november 2018 in het DeLaMar Theater gaf, telefonisch interviewen. Wat een eer en wat een unieke ervaring!

Eerst even een paar feiten en statistieken op een rij  Ik wilde ons gesprek niet onnodig vullen met cijfers en aantallen, dus heb ik deze, overigens indrukwekkende getallen, even elders opgezocht: Nana zit al 60 jaar in het vak en heeft meer dan 10.000 optredens gegeven over de hele wereld (bron: Kathimerini).

Ze heeft wereldwijd meer dan 300 miljoen platen verkocht en kan zich daarmee meten met de allergrootsten uit de muziekwereld zoals o.a. The Beatles en Michael Jackson. Daarnaast heeft ze met vele beroemde artiesten duetten gezongen zoals o.a. Charles Aznavour, Harry Belafonte en Julio Iglesias.

Al vanaf het eerste moment was het gesprek uitermate warm en hartelijk. Het is een aparte gewaarwording om een gesprek te voeren met iemand die je min of meer al je hele leven “kent”, terwijl jij voor de ander een volslagen onbekende bent en dat dan ook nog eens via de telefoon.

Een van de eerste vragen die ik haar stelde was of “Nana” haar echte naam was of misschien een showbusinessnaam, zoals je die wel vaker tegenkomt bij internationale sterren. Ze lachte en vertelde me, dat haar echte naam Ioanna (Johanna) is, maar dat haar vader haar altijd liefkozend Nana noemde.

De keren dat hij haar bij haar echte naam riep, wist ze dat ze iets niet goed gedaan had. Toen ze aanvankelijk op school ook bij haar echte naam werd aangesproken en pas later met Nana, dacht ze dat de school onder één hoedje speelde met haar vader.

Onveranderlijk imago Tijdens ons gesprek verklapt Nana mij dat zij als kind erg introvert en zelfs verlegen was en dat het zingen een uitlaatklep voor haar emoties was. Ze vond het als kind moeilijk zich te uiten en door te zingen kon ze haar vreugde, maar vooral ook haar verdriet tot uitdrukking brengen.

Ze vermoedt dat dit deels te wijten is aan de moeilijke tijd die zij als jong meisje in de oorlog in Athene heeft meegemaakt. Al vanaf haar eerste schreden op het muzikale pad heeft zij de behoefte gevoeld naturel te blijven, zo ook in haar verschijning.

Geen faceliften of ingrepen die haar “zijn” zouden kunnen veranderen; dit is Nana en zo zou ze willen blijven. Hoe komt het, vraag ik haar, dat de tijd geen vat op haar heeft gekregen?

“A…bon…” begint ze en hoewel ons gesprek in het Grieks plaatshad, verried het regelmatig terugkerende Franse ”bon” naar haar afwisselende verblijf in Frankrijk en Zwitserland waar zij woonachtig is. ”Juist daardoor”, vervolgt ze, “door dicht bij mezelf te blijven.

Ik hield niet van roken, bijvoorbeeld, maar het is ook niet goed voor je stem en ik wilde zingen. Maar ook door voldoende slaap te nemen en te zwemmen en niet veel te drinken, hield ik mezelf in goede conditie. En ik heb het geluk gehad dat ik mensen naast me had staan die me hielpen te blijven wie ik was.

Toen ik voor de eerste keer een plaat opnam in de Verenigde Staten zei Quincy Jones (producer, red.) tegen me: “Toen jij het podium opkwam had ik de indruk dat jij een verkeerde deur had genomen. Maar houd dat vast, verander niet!”

Nana’s relatie met Nederland is, zoals ze zelf zegt, heel bijzonder. “Nederland heeft aan de wieg gestaan van mijn internationale carrière”, zegt ze, ”door onder meer de overname door Philips eind jaren ’50 van het Griekse platenlabel Fidelty, waaraan ik tot dan toe verbonden was.

Dit zette de deur open om internationaal door te breken, eerst in Duitsland en toen volgde de rest van de wereld. Ook was Nederland het eerste land met een officiële Nana Mouskouri fanclub.” In haar internationale carrière heeft Nana in vele talen gezongen en zonder er over na te hoeven denken volgt er dan in onvervalst, accentloos Nederlands “Op de grote stille heide”.

Alsof ze het zojuist nog gezongen heeft. “Het is mijn cadeau aan de landen die mij ontvangen om een lied in hun taal te mogen zingen”, vervolgt ze.

Sociaal betrokken Wat veel mensen waarschijnlijk niet weten is dat Nana ook van 1994-1999 Europarlementariër is geweest voor de partij Nea Dimokratia, de christendemocratische partij van Griekenland.

Op mijn vraag of ze altijd al politiek geëngageerd is geweest, antwoordt ze openhartig “dit was voor mij eigenlijk een moeilijke periode.

Ik werd op een dag door een bevriende politicus uit Athene benaderd. Hij stelde voor dat ik mij zou kandideren voor het Europarlement in navolging op Melina Mercouri, die na haar carrière als zangeres-actrice een gevierd politica is geworden en kort daarvoor was overleden.

Het bleek eigenlijk al zo te zijn dat hij me op de lijst had geplaatst, zodat ik eigenlijk geen nee meer kon zeggen. En zo bleef ik 4 jaar aan een stuk in Brussel en zong ik alleen nog maar in de weekenden en in de vakanties. Na mijn ambtsperiode wilde ik mij niet herkiesbaar stellen, eenvoudig omdat politiek niet echt mijn vakgebied is.

Ik ben van huis uit een artiest in tegenstelling tot Melina Mercouri die uit een familie van politici komt.

Haar vader is zelfs burgemeester van Athene geweest. Maar in de periode dat ik in Brussel werkzaam ben geweest,  heb ik mijn werk uiterst serieus genomen. Ik vind dat als je iets op je neemt, je dat ook goed moet uitvoeren. Een jaar eerder, in 1993, werd ik Goodwill ambassadrice van het Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF) en heb ik de hele wereld over gereisd.” Ook het lot van de vluchte-lingenkinderen in haar eigen vaderland laat haar niet onbewogen. Hoe ziet u de toekomst van de wereld?

“Hoewel mijn leven vlak voor de Tweede Wereld Oorlog is begonnen en Griekenland na de Tweede Wereld Oorlog ook nog eens in een burgeroorlog terechtkwam, zijn wij grootgebracht met hoop en zoeken we naar verzoening en vrede en geleidelijk aan zijn we er weer bovenop gekomen.

Nu lijkt de wereld weer in een neerwaartse spiraal te zitten. Maar toch denk ik dat er ergens weer een kantelpunt komt. Ik heb vertrouwen in de jeugd. Uiteindelijk ben ik, hoewel enigszins bedroefd, toch ook voorzichtig optimistisch.”

Hobby’s en vrije tijd Op mijn haast overbodige vraag of Nana naast al haar werkzaamheden nog tijd kan vinden voor hobby’s en liefhebberijen, antwoordt ze  ”ik heb vroeger veel geschilderd, maar dat komt er nu niet meer van. Daarnaast  houd ik erg van koken, vooral voor vrienden, om voor hen iets te bereiden waar aandacht bij nodig is en om dan na het eten te gaan zingen.

Maar mijn allergrootste hobby is en blijft de muziek. Daarbij houd ik ook erg van lezen, vooral dichters zoals Nikos Gatsos van wie gedichten op muziek zijn gezet zoals het lied Milise mou (red.).

Op haar plaats U heeft in uw leven in zovele theaters over de hele wereld opgetreden. Welk theater heeft de meeste indruk op u gemaakt? “Dat is een moeilijke vraag, omdat het ook te maken heeft met de ervaring. De eerste keer dat je ergens optreedt bijvoorbeeld is een enorme ervaring.

Zo weet ik nog dat een van mijn eerste optredens ooit in het Concertgebouw was. Dat was magisch! Maar, zegt ze lachend, het meest bijzondere theater is voor mij toch wel het Odeion van Herodes Atticus aan de voet van de Acropolis in Athene.” Ik ben het volledig met haar eens. In dat heiligdom van de muziek hoort zij thuis, deze grootse Muze.